Là một tỉnh có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 53,65% dân số toàn tỉnh với 43 dân tộc cùng sinh sống, trong đó có 07 dân tộc tại chỗ, gồm: Xơ Đăng, Ba Na, Gia Rai, Giẻ-Triêng, Hrê, Brâu và Rơ Măm. Vì vậy công tác dân vận ở vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS & MN) có vai trò hết sức quan trọng, góp phần đưa chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước đi vào cuộc sống.

Để triển khai có hiệu quả Chỉ thị 49-CT/TW, ngày 20-10-2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường và đổi mới công tác Dân vận của Đảng ở vùng đồng bào DTTS”; các Nghị quyết, kế hoạch của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh về công tác dân vận vùng DTTS & MN trên địa bàn tỉnh Kon Tum; Giai đoạn 2015-2020, Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp với các đơn vị có liên quan ký kết chương trình phối hợp với các cơ quan như: Ban Dân vận Tỉnh uỷ, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQVN tỉnh, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch; Trường Cao đẳng cộng đồng... Chủ động phối hợp với các Sở, ngành liên quan, chính quyền địa phương thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động trong vùng đồng bào DTTS nhất là những vùng có đạo, vùng biên giới nhằm nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, chủ động phát hiện, đấu trạnh, ngăn chặn làm thất bại âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phản động lợi dụng vấn đề dân tộc, tôn giáo “dân chủ”, “nhân quyền” gây chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, không để xảy ra biểu tình, bạo loạn, vượt biên giới trái pháp luật.

Xác định công tác dân vận ở vùng đồng bào DTTS là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng, trong thời gian qua, hệ thống làm công tác dân tộc cấp tỉnh, cấp huyện trên địa bàn tỉnh Kon Tum đã đẩy mạnh công thông tin, tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương, già làng, người có uy tín, người tiêu biểu nắm bắt thông tin về tình hình kinh tế xã hội, an ninh trật tự tại địa phương cũng như tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân để kịp thời tháo gỡ hoặc phản ánh lên cấp có thẩm quyền. Qua đó đã góp phần thay đổi về ý thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền cơ sở trong thực hiện công tác dân vận vùng đồng bào DTTS. Đặc biệt, thực hiện hiệu quả, đúng quy định các nội dung, các chế độ, chính sách liên quan đến đồng bào DTTS.

Giai đoạn 2015-2020, Ban Dân tộc tỉnh đã tăng cường triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; các Nghị quyết, Quyết định, Chỉ thị của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về công tác dân tộc và chính sách dân tộc. Chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan tổ chức gần 200 Hội nghị tập huấn tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật theo Nghị định 05/2011/NĐ-CP ngày 14/01/2011 của Chính phủ về công tác dân tộc; Đề án bồi dưỡng kiến thức dân tộc; Đề án giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; bồi dưỡng kiến thức cho người có uy tín; Đào tạo nâng cao năng lực cán bộ xã, thôn (Chương trình 135); Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi; Hỗ trợ hoạt động bình đẳng giới vùng DTTS với 15.987 người tham dự. Triển khai cung cấp, cấp phát 26.900 tờ rơi, lắp đặt 39 cụm pa nô, 66 bảng tuyên truyền, 145 khẩu hiệu (băng rôn), 200 đĩa DVD với các nội dung và hình ảnh về phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Hợp đồng với Đài PTTH tỉnh xây dựng chuyên trang chuyên mục về tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật. Thực hiện tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật và công tác dân tộc, chính sách dân tộc trên Báo Kon Tum. Tổ chức 02 cuộc thi tìm hiểu pháp luật tại 02 trường PTDTNT  với 710 em học sinh tham dự. Phối hợp Vụ Địa phương II, Ủy ban Dân tộc tổ chức các đợt thăm hỏi gia đình người DTTS ở vùng dân tộc và miền núi gặp thiên tai, hoạn nạn bất ngờ với kinh phí thực hiện từ 1- 2 triệu đồng/lượt người/hộ.

Phát huy vai trò của người có uy tín, người tiêu biểu trong các lĩnh vực, giai đoạn 2015-2020, hệ thống cơ quan làm công tác dân tộc đã kịp thời thăm hỏi, tặng quà cho 12.148 lượt người có uy tín, tiêu biểu trong đồng bào DTTS. Tổ chức Hội nghị biểu dương 60 người tiêu biểu nhằm kịp thời khích lệ, động viên đội ngũ người tiêu biểu tiếp tục giữ vững thành tích, đóng góp chung vào sự phát triển của thôn làng. Qua đó, bằng uy tín và sự ảnh hưởng của mình, người có uy tín, người tiêu biểu luôn gương mẫu và tích cực trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân trên địa bàn nơi cư trú thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đặc biệt là thực hiện tốt và có hiệu quả các chương trình, chính sách dân tộc; góp phần quan trọng vào việc phát huy bản sắc văn hóa dân tộc và xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; vận động và giúp đỡ bà con trong lao động, sản xuất, giảm nghèo, ổn định cuộc sống và góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương.

Lãnh đạo ban Dân tộc thăm hỏi người tiêu biểu trong đồng bào DTTS tháng 5-2020 tại huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum.

Kịp thời thăm hỏi, động viên hộ DTTS gặp thiên tai, hỏa hoạn tại huyện Kon Plông tháng 4-2020

Để triển khai thực hiện tốt Kết luận số 114-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp và các văn bản của cấp có thẩm; Ban Dân tộc tỉnh phân công một lãnh đạo phụ trách công tác dân vận, đồng thời ban hành Quyết định quy định về đạo đức công vụ, văn hóa công sở, tác phong làm việc, quy tắc ứng xử đối với cán bộ, CC, NLĐ cơ quan Ban Dân tộc. Tổ chức phát động phong trào thi đua “Dân vận khéo” đến toàn thể CC, NLĐ trong việc vận động nhân dân phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Chiến lược công tác dân tộc đến năm 2020 trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

Trong quá trình thực thi công vụ, CC, NLĐ cơ quan luôn nâng cao tinh thần phục vụ và ý thức trách nhiệm trong việc tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân theo đúng luật định. Góp phần thay đổi tư duy, nhận thức về nhiệm vụ công chức Nhà nước là “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân”. Qua đó góp phần phòng, chống quan liêu, tham nhũng trong bộ máy Nhà nước các cấp; lồng ghép phát động phong trào thi đua học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong công tác dân vận vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi.

Ngoài ra, đã tham mưu ban hành Chỉ thị số 14-CT/TU ngày 02-4-2018 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh Kon Tum; Kế hoạch của UBND tỉnh về thực hiện Chỉ thị số 14 của Ban thường vụ Tỉnh uỷ; triển khai chỉ đạo của Ban Thường Tỉnh ủy tại Văn bản số 981-CV/TU ngày 17-01-2020 về việc thực hiện Kết luận số 65-KL/TWngày 30-10-2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW về công tác dân tộc trong tình hình mới; xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện Kế hoạch số 2725/KH-UBND, ngày 20/11/2015 của UBND tỉnh Kon Tum về đổi mới nội dung, phương thức thực hiện công tác dân vận trong cơ quan nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh Kon Tum, phân công lãnh đạo phụ trách công tác dân vận.xuất bản sách “Lịch sử công tác dân tộc tỉnh Kon Tum giai đoan 1945-2017”; tổ chức thành công Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ III- 2019 và triển khai thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc kịp thời và hiệu quả đáp ứng lợi ích thiết thực và trực tiếp của nhân dân. Tiếp tục phối hợp các sở, ngành liên quan triển khai nhiều chương trình, chính sách đầu tư, hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh nhằm giúp đỡ, hỗ trợ cho đồng bào DTTS giảm nghèo, từng bước cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

Quang cảnh Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kon Tum lần thứ III- năm 2019

Công tác tăng cường và đổi mới công tác dân vận của cơ quan nhà nước tại Ban Dân tộc theo Kết luận số 114-KL/TW đã có nhiều chuyển biến tích cực, đạt được nhiều kết quả, nổi bật là sự phối hợp với các cấp, các ngành và địa phương làm tốt công tác truyên truyền vận động đồng bào DTTS chấp hành các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật nhà nước; công tác cải cách hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động hành chính thông suốt, hiệu quả, dần hình thành thói quen làm việc trên môi trường điện tử, hướng tới mục tiêu xây dựng chính phủ điện tử của Chính phủ, UBND tỉnh.

Tuy nhiên, Hệ thống cơ quan làm công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh nói chung, cơ quan Ban Dân tộc nói riêng có số lượng biên chế ít gây khó khăn đến công tác bám nắm địa bàn, tìm hiểu và nắm bắt tâm tư nguyện vọng của đồng bào DTTS. Đặc biệt là đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc cấp xã hiện nay đang thực hiện theo chế độ kiêm nhiệm, không có cán bộ phụ trách công tác dân tộc. Nguồn nhân lực và kinh phí triển khai thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước cho đồng bào DTTS còn thấp nên công tác tuyên truyền, phổ biến chưa sâu rộng, toàn diện, chưa đáp ứng được yêu cầu, nguyện vọng, nhu cầu tìm hiểu của người dân; cơ quan chưa có mô hình điển hình trong công tác “Dân vận khéo”. Mặc khác, kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS tuy đã có bước phát triển nhưng chưa toàn diện; đời sống đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao; trình độ dân trí, mức hưởng thụ văn hóa còn ở mức thấp.

Một số nhiệm vụ giải pháp tiếp tục thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 49-CT/TW trong thời gian tới

Một là,  Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, quán triệt đến công chức, NLĐ trong hệ thống cơ quan công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh, nâng cao nhận thức về vai trò, vị trí công tác dân tộc - dân vận trong tình hình mới. Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động và thông tin sâu rộng về ý nghĩa, mục tiêu và nội dung các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đối với đồng bào các DTTS nhằm nâng cao ý thức giác ngộ, nhận thức ngày càng sâu sắc sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với tỉnh Kon Tum nói chung và vùng đồng bào DTTS  nói riêng trên địa bàn tỉnh

Hai là, Đẩy mạnh việc thực hiện Kết luận số 114-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về việc nâng cao hiệu quả công tác dân vận của cơ quan nhà nước các cấp; Kế hoạch số 2725/KH-UBND ngày 20/11/2015 của UBND tỉnh về việc đổi mới nội dung, phương thức thực hiện công tác dân vận trong cơ quan nhà nước các cấp trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

Ba là, Tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 14-CT/TU ngày 02-4-2018 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân tộc. Triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 1321/KH-UBND, ngày 20/4/2020 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Văn bản số 981-CV/TU, ngày 17-01-2020 của Tỉnh ủy thực hiện Kết luận số 65-KL/TW, ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc trong tình hình mới.

Bốn là, Tiếp tục phối hợp với các Sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thành phố tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, chương trình, dự án, chính sách thực hiện đối với đồng bào dân tộc thiểu số và trên địa bàn vùng DTTS & trong giai đoạn tiếp theo; đặc biệt là Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS & MN giai đoạn 2021-2025.

Năm là, Thường xuyên quan tâm công tác nắm tình hình, tâm tư, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc trong tỉnh, kịp thời đề xuất, kiến nghị và phối hợp với các cấp ủy Đảng, Chính quyền giải quyết đáp ứng được nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của nhân dân.

Nguyễn Thanh Hưng